شاهکار معماری ایرانی که دزدیده شد

برنامه ای که می توان آن را "خیانت آمیز ترین اقدام علیه هویت ملی ایران" دانست تلاش گستاخانه شیوخ امارات برای "ثبت جهانی بادگیر ایرانی" با عنوان "بادگیر و میراث عربی" در سازمان ملل متحد می باشد. هم اکنون مراحل اصلی این پروژه با جدیت توسط این کشور پیگیری شده است و عن قریب این دزدی آشکار به رسمیت خواهد رسید.

مشرق: چندین سال است که اعراب حوزه خلیج فارس و به خصوص کشور امارات متحده عربی چشم طمع به آب و خاک سرزمین ایران دوخته اند این رفتار نابجا از تغییر نام خلیج فارس آغاز شد و سپس نوبت به جزایر سه گانه رسید . اما این زیاده خواهی به همین جا ختم نشد و این بار، اعراب، یکی از قدیمی ترین و بومی ترین دانش ایرانی را به یغما برده اند.

بادگیر ایرانی را می توان یک نمونه عالی هنر مهندسی به شمار آورد که در حالی که هوای بیرون بسیار گرم است و از آسمان آتش می بارد، بدون صرف هیچ گونه انرژی و صرفا با طراحی مناسب سیستم هدایت هوا، شرایط خنک با تفاوت دمای حدود 30درجه با بیرون را فراهم می کند. این نمونه عالی معماری ایرانی در جای جای سرزمینمان بنا شده است. اما چه شد که این اثر ملی به یغما رفت.

در سال 1890 میلادی، درگیری هایی بین دولت بریتانیا و شوروی بر سر در اختیار گرفتن خاک ایران صورت گرفت، که این امر تأثیر بسیار منفی بر روی اقتصاد کشور ایران گذاشت. این اتفاق، یکی از دلایلی بود که باعث خروج سرمایه ها و سرمایه داران از ایران گردید. تجار و کسبه شهر بستک در استان هرمزگان نیز از این امر مستثنا نبودند.

یکی از شهرهایی که برای تجارت مناسب دیدند، شهر دبی بود (ساحل دوبی درگذشته ای نه چندان دور، محل تجمع ملاحان و باربران عربی بود که برای تخلیه و بارگیری لنج های ایرانی ساعت ها زیرآفتاب سوزان و بر روی رمل های تف دیده بر پا می ایستادند و به تلألؤ امواج شمالی خلیج فارس چشم می دوختند). بستکی های مهاجر در این منطقه، محله بستکیه را بنا نهادند و معماری شهر بستک ایران را عیناَ در بستکیه بازسازی نمودند. حال با گذشت حدود یک قرن از این مهاجرت، کشور امارات متحده عربی اقدام به برگزاری مسابقات بین المللی معماری نموده است. نکته قابل توجه در این مسابقات این است که تندیس اهدایی به برگزیدگان، نماد بادگیر ایرانی است.

بادگیر ایرانی در دبی

اولین برنامه،تبلیغات گسترده معماری بادگیر در رسانه های عربی در کنار ترویج ساخت و ساز به سبک معماری بادگیر ایرانی در اقصی نقاط امارات با هدف جذب گردشگر می باشد. این اقدام امارات کاملاَ موفقیت آمیز بود، زیرا آن دسته از گردشگران بین المللی که شیفته ی معماری شگفت انگیز و سنتی بادگیر بودند، به بازدید از شهر بستکیه اقدام کردند. مدیران شهری با این موضوع با وسواس خاصی برخورد می کنند. به گونه ای که حفاظت ویژه ای از این معماری صورت می گیرد تا کوچک ترین آسیبی به اینگونه بناها وارد نشود.

دومین برنامه که می توان آن را "خیانت آمیز ترین اقدام علیه هویت ملی ایران" دانست تلاش  گستاخانه شیوخ امارات برای "ثبت جهانی بادگیر ایرانی" با عنوان "بادگیر  و میراث عربی" در سازمان ملل متحد می باشد. هم اکنون مراحل اصلی این پروژه با جدیت توسط این کشور پیگیری شده است و عن قریب این دزدی آشکار به رسمیت خواهد رسید.

اما فقط این اماراتی نیستند که به ارزش این شاهکار ایرانی پی برده اند،کارشناسان اروپایی و علی الخصوص انگلیسی ها، تمرکز ویژه ای بر روی بادگیر ایرانی دارند و با معاصرسازی این تکنولوژی، در حال ترویج استفاده از آن با هدف کاهش مصرف انرژی برآمده اند و نمونه های موفقی را بنا نهاده اند. جالب تر اینکه، مطالعات اولیه درخصوص اجرای بادگیر در انگلستان،در شهر یزد و توسط کارشناسان انگلیسی(در پوشش توریست) صورت گرفت. بعد از اتمام این سفر پژوهشی، تعدادی از ساکنان شهر یزد که ساختمان آنان مورد بازدید قرار گرفته بود،اعلام کردند که بخش های اصلی بادگیرها مورد تخریب تعمدی توسط این "پژوهشگرانِ توریست نما" قرار گرفته و قابلیت اجرایی خود را از دست داده است.

ساخت و ساز بادگیر در دبی

تخریب آثار در ایران

منبع